نقش آمار در ارائه سیمای روشنتر از هر موضوع و حادثه ، غیر قابل انکار است . لیکندر حادثه کربلا و مسائل قبل و بعد از آن ، با توجه به اختلاف نقلها و منابع ، نمیتوان در بسیاری از جهات ، آمار دقیق و مورد اتفاق ذکر کرد و آنچه نقل شده ، گاهی تفاوتهایبسیاری با هم دارد . در عین حال بعضی از مطالب آماری ، حادثه کربلا را گویاتر میسازد .
به همین دلیل به ذکر نمونههایی از ارقام و آمار میپردازیم : (1) مدت قیام امام حسین (ع) از روز امتناع از بیعت با یزید ، تا روز عاشورا 175 روزطول کشید : 12 روز در مدینه ، 4 ماه و 10 روز در مکه ، 23 روز بین راه مکه تا کربلا و 8 روز در کربلا (2 تا 10 محرم) .
منزل هایی که بین مکه تا کوفه بود و امام حسین آنها را پیمود تا به کربلا رسید18 منزل بود(معجم البلدان) .
فاصله منزل ها با هم سه فرسخ و گاهی پنج فرسخ بود .
منزلهای میان کوفه تا شام 14 منزل بود که اهل بیت را در حال اسارت از آنها عبوردادند .
نامههایی که از کوفه به امام حسین (ع) در مکه رسید و او را دعوت به آمدن کردهبودند 12000 نامه بود(طبق نقل شیخ مفید) .
نقش آمار در ارائه سیمای روشنتر از هر موضوع و حادثه ، غیر قابل انکار است . لیکندر حادثه کربلا و مسائل قبل و بعد از آن ، با توجه به اختلاف نقلها و منابع ، نمیتوان در بسیاری از جهات ، آمار دقیق و مورد اتفاق ذکر کرد و آنچه نقل شده ، گاهی تفاوتهایبسیاری با هم دارد . در عین حال بعضی از مطالب آماری ، حادثه کربلا را گویاتر میسازد .
به همین دلیل به ذکر نمونههایی از ارقام و آمار میپردازیم : (1) مدت قیام امام حسین (ع) از روز امتناع از بیعت با یزید ، تا روز عاشورا 175 روزطول کشید : 12 روز در مدینه ، 4 ماه و 10 روز در مکه ، 23 روز بین راه مکه تا کربلا و 8 روز در کربلا (2 تا 10 محرم) .
منزل هایی که بین مکه تا کوفه بود و امام حسین آنها را پیمود تا به کربلا رسید18 منزل بود(معجم البلدان) .
فاصله منزل ها با هم سه فرسخ و گاهی پنج فرسخ بود .
منزلهای میان کوفه تا شام 14 منزل بود که اهل بیت را در حال اسارت از آنها عبوردادند .
نامههایی که از کوفه به امام حسین (ع) در مکه رسید و او را دعوت به آمدن کردهبودند 12000 نامه بود(طبق نقل شیخ مفید) .
بیعت کنندگان با مسلم بن عقیل در کوفه 18000 نفر ، یا 25000 نفر و یا 40000 نفرگفته شده است .
شهدای کربلا از اولاد ابی طالب که نامشان در زیارت ناحیه آمده است 17 نفر .
شهدای کربلا از اولاد ابی طالب که نامشان در زیارت ناحیه نیامده 13 نفر . سه نفر همکودک از بنی هاشم شهید شدند ، جمعا 33 نفر . این افراد به این صورتاند : امام حسین (ع) 1 نفر ، اولاد امام حسین 3 نفر ، اولاد علی (ع) 9 نفر ، اولاد امام حسن 4 نفر ، اولاد عقیل12 نفر ، اولاد جعفر 4 نفر .
غیر از امام حسین (ع) و بنی هاشم ، شهدایی که نامشان در زیارت ناحیه مقدسه وبرخی منابع دیگر آمده است 82 نفرند . غیر از آنان ، نام 29 نفر دیگر در منابع متاخرتر آمدهاست .
جمع شهدای کوفه از یاران امام 138 نفر . تعداد 14 نفر از جمع این جناح حسینی ، غلام بودهاند .
شهدایی که سرهایشان بین قبایل تقسیم شد و از کربلا به کوفه بردند 78 نفر بودند .
تقسیم سرها به این صورت بود : قیس بن اشعث ، رئیس بنی کنده 13 سر ، شمر رئیسهوازن 12 سر ، قبیله بنی تمیم 17 سر ، قبیله بنی اسد 16 سر ، قبیله مذحج 6 سر ، افرادمتفرقه از قبایل دیگر 13 سر .
سید الشهدا هنگام شهادت 57 سال داشت .
پس از شهادت حسین (ع) 33 زخم نیزه و 34 ضربه شمشیر ، غیر از زخمهای تیر بربدن آن حضرت بود .
این ماهی فتاده به دریای خون که هست زخم از ستاره بر تنش افزون ، حسین توست (2)
شرکت کنندگان در اسب تاختن بر بدن امام حسین 10 نفر بودند .
تعداد سپاه کوفه 33 هزار نفر بودند که به جنگ امام حسین آمدند . آنچه در نوبتاول آمد تعداد 22 هزار بودند به این صورت : عمر سعد با 6000 ، سنان با 4000 ، عروة بنقیس با 4000 ، شمر با 4000 ، شبث بن ربعی با 4000 . آنچه بعدا اضافه شدند : یزید بنرکاب کلبی با 2000 ، حصین بن نمیر با 4000 ، مازنی با 3000 ، نصر مازنی با 2000 نفر .
سید الشهداء روز عاشورا برای 10 نفر مرثیه خواند و در شهادتشان سخنانی فرمودو آنان را دعا ، یا دشمنان آنان را نفرین کرد . اینان عبارتند از : علی اکبر ، عباس ، قاسم ، عبد الله بن حسن ، عبد الله طفل شیر خوار ، مسلم بن عوسجه ، حبیب بن مظاهر ، حر بن یزیدریاحی ، زهیر بن قین و جون . و در شهادت دو نفر بر آنان درود و رحمت فرستاد :
مسلم و هانی .
امام حسین (ع) بر بالین 7 نفر از شهدا پیاده رفت : مسلم بن عوسجه ، حر ، واضحرومی ، جون ، عباس ، علی اکبر ، قاسم .
سر سه شهید را روز عاشورا به جانب امام حسین (ع) انداختند : عبد الله بن عمیرکلبی ، عمرو بن جناده ، عابس بن ابی شبیب شاکری .
سه نفر را روز عاشورا قطعه قطعه کردند : علی اکبر ، عباس ، عبد الرحمن بن عمیر .
مادر 9 نفر از شهدای کربلا در روز عاشورا حضور داشتند و شاهد شهادت پسربودند : عبد الله بن حسین که مادرش رباب بود ، عون بن عبد الله جعفر ، مادرش زینب ، قاسم بن حسن مادرش رمله ، عبد الله بن حسن مادرش بنتشلیل جیلیه ، عبد الله بن مسلممادرش رقیه دختر علی ع ، محمد بن ابی سعید بن عقیل ، عمرو بن جناده ، عبد الله بن وهبکلبی مادرش ام وهب ، علی اکبر(بنا به نقلی مادرش لیلی ، که ثابت نیست) .
5 کودک نابالغ در کربلا شهید شدند : عبد الله رضیع شیر خوار امام حسین ، عبد الله بنحسن ، محمد بن ابی سعید بن عقیل ، قاسم بن حسن ، عمرو بن جناده انصاری .
5 نفر از شهدای کربلا ، از اصحاب رسول خدا بودند : انس بن حرث کاهلی ، حبیب بن مظاهر ، مسلم بن عوسجه ، هانی بن عروه ، عبد الله بن بقطر عمیری .
در رکاب سید الشهداء ، تعداد 15 غلام شهید شدند : نصر و سعد(از غلامانعلی (ع)) ، منحج(غلام امام مجتبی (ع)) ، اسلم و قارب(غلامان امام حسین (ع))حرثغلام حمزه ، جون غلام ابوذر ، رافع غلام مسلم ازدی ، سعد غلام عمر صیداوی ، سالم غلامبنی المدینه ، سالم غلام عبدی ، شوذب غلام شاکر ، شیب غلام حرث جابری ، واضح غلامحرث سلمانی . این 14 نفر در کربلا شهید شدند . سلمان غلام امام حسین (ع) ، که آنحضرت او را به بصره فرستاد و آنجا شهید شد .
2 نفر از یاران امام حسین ع روز عاشورا اسیر و شهید شدند : سوار بن منعم وموقع بن ثمامه صیداوی .
4 نفر از یاران امام در کربلا پس از شهادت آن حضرت به شهادت رسیدند : سعد بنحرث و برادرش ابو الحتوف ، سوید بن ابی مطاع(که مجروح بود و محمد بن ابی سعید بنعقیل . 7 نفر در حضور پدرشان شهید شدند : علی اکبر ، عبد الله بن حسین ، عمرو بن جناده ، عبد الله بن یزید ، عبید الله بن یزید ، مجمع بن عائذ ، عبد الرحمن بن مسعود .
5 نفر از زنان از خیام حسینی به طرف دشمن بیرون آمده و حمله یا اعتراض کردند :
کنیز مسلم بن عوسجه ، ام وهب زن عبد الله کلبی ، مادر عبد الله کلبی ، زینب کبری ، مادرعمرو بن جناده .
زنی که در کربلا شهید شد مادر وهب(همسر عبد الله بن عمیر کلبی)بود .
زنانی که در کربلا بودند : زینب ، ام کلثوم ، فاطمه ، صفیه ، رقیه ، ام هانی(این 6 نفر ازاولاد امیر المؤمنین بودند) فاطمه و سکینه (دختران سید الشهدا)رباب ، عاتکه ، مادر محسن بن حسن ، دختر مسلم بن عقیل ، فضه نوبیه ، کنیز خاص حسین ، مادر وهب بن عبد الله .
-------------------------------------
پی نوشت :
1-بخش عمدهای از این آمار از کتاب زندگی ابا عبد الله الحسین ، عماد زاده ، «وسیلة الدارین فی انصار الحسین ، سید ابراهیم موسوی و«ابصار العین ، سماوی است .
2-محتشم کاشانی .